04.10.2012
Çalışanların sağlık ve güvenliklerini korumak temel anayasal bir haktır. İş hukukunun temel ilkesi olan işçiyi koruma ilkesinin hayata geçirilmesinin en önemli aracı da şüphesiz ki iş sağlığı ve güvenliği mevzuatıdır.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 Haziran 2012 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmesi ile mevzuattaki dağınıklığın giderilmesi, kapsamının genişletilmesi ve konuya bütüncül yaklaşım sergileyen bir yapıya kavuşturulması amacıyla, çalışma hayatında yeni bir süreç başlatılmıştır. Yeni yasa ile işsağlığı ve güvenliği uygulamasında risk değerlendirmesi öncelikli proaktif bir yaklaşım sergilenmektedir.
Bu kapsamda Kanunda getirilen yenilikleri on başlık altında şöyle sıralayabiliriz;
1) Kamu-özel ayrımı olmaksızın sanayi, tarım, orman ve hizmet sektöründe görevli 22 milyon çalışan iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamına alınmıştır.
2) Bütün çalışanlar, sayı sınırlaması ve işyeri türüne bakılmaksızın iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinden yararlanacaktır. Bir çalışan istihdam edilen işyerleri ile büyük ölçekli işletmeler arasında iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımı açısından bir fark kalmamıştır. Ayrıca işyeri hemşiresi istihdamı da zorunlu hale getirilmiştir.
3) Çok tehlikeli işlerin yapıldığı ve 1-9 çalışanı olan işverenlerin işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlığı hizmetlerinin bedelini Sosyal Güvenlik Kurumu karşılayacak ve böylece küçük ölçekli işletmeler devlet tarafından desteklenmiş olacaktır.
4) İşverenlerin mevzuatta yazılı iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini yerine getirmemesi durumunda örneğin eskiden 1 birim olarak uygulanan idari para cezaları yeni Kanunda 5 birim olarak uygulanacaktır.
5) Yeni Kanunla maden ve inşaat gibi çok tehlikeli sektörlerde işe başlamadan önce risk değerlendirmesi şartı getirilmiş, bu yapılmadan işe başlanamayacak, başlanmışsa iş durdurulacaktır.
6) İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alınmadığı işyerlerinde işyeri kapatmaları yapılmakta iken yeni düzenleme ile işyerinde çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde; bu tehlike giderilinceye kadar, işyerinin bir bölümünde veya tamamında iş durdurulabilecek.
7) Yeni düzenleme ile büyük endüstriyel kazaların önlenmesi için güvenlik raporu şartı getirilmekte aksi takdirde 80.000 TL idari para cezası öngörülmektedir.
8) Organize sanayi bölgelerinin tüzel kişilikleri de iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere yetkilendirilmişlerdir.
9) Sağlık Bakanlığına ait döner sermayeli kuruluşlar (toplum sağlığı merkezleri ve hastaneler) de de iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere yetkilendirilmişlerdir.
10) alışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının yetki belgesinin askıya alınması öngörülmüştür.